تأثیر مکمل لیکوپن در ناباروری مردان: یک مرور سیستماتیک بر روی مطالعات کارآزمایی بالینی

زمینه و هدف: ناباروری، ازجمله اختلال تولیدمثلی است که فرد باوجود داشتن یک رابطه جنسی منظم و بدون محافظ به مدت حداقل یک‌‌سال، توانایی باروری نداشته باشد. مطالعات نشان می‌دهند آنتی‌اکسیدان‌ها در بهبود ناباروری می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند. هدف از انجام این مطالعه خلاصه کردن اطلاعات حاصل از مقالات کارآزمایی بالینی صورت‌گرفته در رابطه با تأثیر مکمل لیکوپن بر روی پارامترهای مختلف اسپرمی در مردان نابارو می‌باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر که از نوع مطالعه مروری سیستماتیک بر پژوهش‌های انجام‌شده جهت بررسی رابطه لیکوپن و ناباروری است؛ مطالعات مرتبط با اثر دریافت مکمل لیکوپن بر ناباروری مردان از پایگاه‌های PubMed، Scopus، ISI و Google Scholar بین سال‌های 2018-1990 با کلیدواژه‌های Lycopene، Antioxidant،Sperm Parameters ، Infertility،Male Infertility و Semen Parameters موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها: در بیشتر کارآزمایی‌های بالینی موردمطالعه، لیکوپن تأثیر مثبتی بر روی تعداد، حرکت و شکل اسپرم داشت، همچنین با تغییر در ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و فاکتورهای اکسیداتیو که نقش مؤثری در پارامترهای اسپرمی دارند، تغییرات معنی‌داری مشاهده شد. تغییر در سطح گیرنده‌ها و آنزیم‌های اکسیداتیو مثل گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، ازجمله نتایج مشاهده‌‌شده در سایر مطالعات بود؛ با این وجود در برخی پژوهش‌ها اثر معنی‌داری بر خصوصیات اسپرم یافت نشد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد مکمل لیکوپن می‌تواند تأثیر مثبتی بر پارامترهای اسپرمی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی داشته باشد، اما به دلیل کم بودن مطالعات، به‌‌خصوص در جامعه انسانی؛ نیاز به انجام کارآزمایی‌های بیشتری در این زمینه است.